Güzel haber: AB, hayvanlar üzerinde kozmetik testlerinin yapılmasını yasakladı!
Tavşanlar göz kalemi kullanmaz! Fareler şampuanla yıkanmaz! Maymunlar güneş koruyucu krem, domuzlar diş macunu kullanmaz
Hiçbir zaman kullanmayacağı bir şampuanın veya rujun insanlar için güvenli olması adına kaç tavşan acı çekerek öldü acaba?
AB’de ortalama yıllık rakam 38.000 tavşan diyor. Ve AB’deki rakamın %35’ini İngiltere oluşturuyor. Dünya genelinde 100 milyon hayvandan bahsediliyor… Günde 274.000 hayvan! Linkten bakmak ister misiniz? Bu video belki size bir fikir verebilir. Yüreğiniz dayanırsa izleyin…
11 Mart 2013 tarihinden itibaren, Avrupa Birliği’nde hayvanlar üzerinde denenen her tür kozmetik ve kişisel bakım ürününün satışı yasaklandı. Bu yasak, Avrupa Birliği’nin dışındaki ülkelerden ithal edilen ürünler için de geçerli oldu.
Kozmetiklerin içerisindeki kimyasalların deri üzerindeki etkileri hep hayvanların üzerinde test edildi. Bir maskaranın içindeki koruyucunun, sizin gözünüzü yaralamadan nasıl küflenmeden kalacağına tavşanlar, fareler üzerinde yaralar açarak bakıldı.
AB’de her yıl yeni ürünlerin toksisite testleri yaklaşık 38.000 hayvan üzerinde yapılıyormuş Hayvancıklar acılar içinde kıvranır, titrer sonunda iğne yapılarak öldürülür. Peki, ülkemizde durum ne?
Ülkemizde ,5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu, “bilimsel” araştırmalar için hayvan deneylerine izin veren bir kanun.
Acı çeken hayvan resimlerini görmek isteyeceğinizi sanmıyorum. İnsan “taş” olsa ağlar.
Kozmetik Endüstrisinin Uyguladığı Hayvan Deneyi Yöntemleri
Draize Testleri
Draize göz tahriş testleri, ilk olarak 1940’larda, ABD Gıda ve İlaç İdaresi çalışanlarından J.H. Draize’in, tavşanların gözlerine sıkılan bir maddenin ne kadar tahriş edici olduğunu belirleyen bir derece geliştirmesiyle kullanılmaya başlandı.
Bu testlerde hayvanlar genellikle sadece başlarını dışarıda bırakan aletlere sıkıştırılıyor. Böylece hayvanın gözünü kaşıması ya da ovuşturması engelleniyor. Test edilmek istenen madde (örneğin, göz farı, rimel, çamaşır suyu, şampuan v.b.) her bir tavşanın tek bir gözüne damlatılıyor/sürülüyor. Hayvanların alt göz kapağı dışarı çekiliyor ve böylece oluşan çanağa madde konuyor. Sonra göz kapatılıyor. Bazen birkaç kez madde tatbik ediliyor. Tavşanlar her gün gözlemlenerek, gözlerinde şişme, çıban, iltihap ve kanama olup olmadığı saptanıyor. Çalışmalar bazen üç hafta sürebiliyor.
Bazı maddeler o kadar ciddi bir hasara yol açıyor ki, tavşanların gözleri bütün temel niteliklerini kaybediyor. İris, gözbebeği, kornea tek bir patolojik dokuya benzemeye başlıyor. Araştırmacılar testin sonucunu etkilememek koşuluyla bazen az miktarda topikal anestezi uygulayabiliyorlar. Bu anestezinin, iki hafta boyunca gözüne kimyasal madde damlatılmış bir hayvanın acısını azaltması mümkün değil.
LD 50 (Lethal Dose – Yüksek Doz) Testleri
Bir maddenin ne kadar zehirli olduğunu belirlemek için “akut oral toksisite testleri” yapılır.
1920’lerde geliştirilen bu testlerde hayvanlara – ruj ve kâğıt gibi yenmeyen maddelerde olmak üzere – çok çeşitli maddeler ya zorla ya da boğazlarına soktukları bir tüple yediriliyor.
Standart testler 14 gün süreyle uygulanıyor, ama bazıları 6 ay bile sürebiliyor – tabii hayvanlar hayatta kalırsa L Deney süresince hayvanlarda kusma, ishal, felç, kasılma ve iç kanama gibi klasik zehirlenme semptomlarına rastlanıyor.
En bilinen akut toksisite testi LD 50 (Lethal Dose) testidir. LD 50, “yüzde 50 öldürücü doz”, yani deneye dâhil edilen hayvanların yarısını öldüren madde miktarı anlamına gelmektedir.
Bu dozu belirlemek amacıyla, örneklem olarak belirlenen hayvan grupları zehirleniyor. Genellikle, hayvanların yarısının öldüğü noktaya ulaşılıncaya kadar hepsi şiddetli derecede hastalanarak yoğun bir acı çekiyorlar. Oldukça zararsız maddeler söz konusu olduğunda bile hayvanların yarısını öldürecek konsantrasyonun belirlenmesinin iyi olacağı düşünülüyor ve muazzam miktarlarda madde hayvanlara zorla yediriliyor.
Deneyin tek amacı maddenin ne kadarının hayvanların yarısını öldüreceğini ölçmek! Ölmekte olan hayvanların acısına son vermek deney sonucunu etkileyeceği için böyle bir uygulama da söz konusu değil tabi. Sürüne sürüne ölmesi bekleniyor!
Sadece Amerika’da, ABD Kongresi Teknoloji Değerlendirme Dairesi’nin (OTA) yaptığı açıklamaya göre her yıl “birkaç milyon” hayvan bu toksikoloji testlerinde can çekişerek öldürülmektedir.
Dermal Toksisite Testleri
Dermal Toksisite Testleri’nde, ciltlerine madde tatbik etmek amacıyla tavşanların kürkleri kazınıyor ve madde hayvanın cildine uygulanıyor. Tahriş olan yerlerini kaşımalarını önlemek amacıyla hayvanlar hareket edemeyecekleri kutulara sıkıştırılıyor veya bir boyunlukla bu engelleniyor. Cilt kanayabiliyor, kabarabiliyor ve soyulabiliyor.
Hayvan Deneylerinin Alternatifi Yok Mu?
Hayvan deneylerinin alternatifleri var. Bazı kozmetik firmaları, ürünlerini hayvanlar üzerinde test etmiyorlar. Yeni ürünlerini alternatif deney yöntemleri kullanarak test ediyorlar.
- -Bakteri kültürü
- -Fiziksel, kimyasal testler
- -Veri bankaları,
- -Hücre ve doku kültürü
Avon, 1989 Nisan’ında, Eytex denilen sentetik bir madde üzerindeki testlerin olumlu sonuç verdiğini ve bundan böyle deneylerini bu madde üzerinde uygulayacağını açıklayarak, hayvan deneylerine alternatif bir deney yöntemini kamuoyuna açıkladı. (Avon’a bravo! Ama hala bazı ürünlerinde -bağıra bağıra tartışılan- “paraben”i kullanmaya devam ediyor nedense)
Hayvanlar üzerinde TEST YAPAN firmaları görmek istiyorsanız işte açıklanan liste. Buraya tıklayınız. Ve siz almaya devam ettiğiniz sürece onlar da hayvanlara eziyet ede ede öldürmeye devam edecekler.
Türkiye’de durum nedir?
Kozmetik ürünlerin imalatında kullanılan kozmetik madde bileşenleri veya bileşimlerinin, hayvanlar üzerinde deneylerle test edilmesi ve bunların piyasaya arz edilmesi ile ilgili hususlar, Bakanlık tarafından yayımlanacak bir tebliğ ile belirlenir.(Sağlık Bakanlığı Kozmetik Yönetmeliği Madde 7)
Denetim Esasları:
- h) Avrupa Birliği dışındaki ülkelerin mevzuat veya diğer düzenlemelerinin gerekleri nedeniyle hayvanlar üzerinde yapılmış olan testler de dahil olmak üzere, üretici tarafından, ürünün geliştirilmesi veya ürün veya bileşenlerinin güvenlik değerlendirilmesi için hayvanlar üzerinde yapılan testlerle ilgili verilerdir. (Sağlık Bakanlığı Kozmetik Yönetmeliği Madde 12)
Ülkemizde bu alandaki boşluğun kapatılarak, AB ülkelerinde olduğu gibi kozmetik ürünlerde hayvanların denek olarak kullanılmasının durdurulması ve bu tür deneylerle elde edilen kozmetik ürünlerin ülkemize ithalinin ve satışının yapılmamasını talep edebiliriz. (20 Kasım 2013)
Ayşenur Yazıcı
Yararlanılan kaynak: Vegan & Vejetaryenler Derneği
